AENAON

ΔΙΑΡΚΩΣ ΕΝΗΜΕΡΟΥΜΕΝΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ, ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

A

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ - ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ  

Αβάρα

 
ΣΗΜΑΣΙΑ

Πρόκειται για δύο λέξεις “a vara”. Η λέξη βάρα σήμαινε ξύλο που, τιθέμενο πλαγίως, συγκρατεί το σκάφος. Κατ΄επεκταση καθε ξύλο που τίθεται πλαγίως.

Το «α βάρα» ήταν ένα φραγκολεβαντίνικο κοινό ναυτικό κέλευσμα. Είναι το αντίστοιχο του επίσημου κελεύσματος
«άπωσον!»

ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΑ  Η σημασία του προστάγματος αβάρα ηταν: να πλεύσεις με τη βάρα, dhl. σπρώχνοντας. Συνήθως το κέλευσμα «αβάρα!» δίνεται από τον λέμβαρχο προς τον πρόκωπο της λέμβου που προσπαθεί με τη βάρα να αποτρέψει τη συνέχεια της  πλεύσης του σκάφους βάζοντας το κοντάρι (τη βάρα)  ως αντέρεισμα (κόντρα) στο πλησιέστερο σταθερό έρεισμα (βράχο, προβλήτα, άλλο σκάφος ή και προς το βυθό όταν είναι ρηχά).Οταν επλεαν α βαρα τα αλλα μεσα προσωθησης ειναι αδρανη. Αρα τη βαρα χρησιμοποιουραν και για να ελξουν το πλεουμενο. Για το σκοπο αυτο η βάρα ειχα στην ακρη της μια μύτη σαν δορυ αλλα και ενα γαντζο οπως και η πικα.
ΣΥΝΩΝΥΜΑ Βλ. πικα και στάλιξ ή σταλίκι
ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ

Απο το Λατινικο ρήμα varare που σημαίνει διασχίζω, περνώ.

Φαινεται να σχετιζεται με το αρχαιο βαρεω = πιεζω που ηταν εν χρησει με μεταφορική σημασια. Το βαρώ με την σημασια του κτυπώ προεκυψε στο μεσαιωνα. Κατα τον Μπαμπινιώτη 171 απο την βαρεία σφύρα την σημερινή βαριά.

Στην Κρητη το βαρώ σημαίνει μετρω το βάρος μου, ζυγίζω. πβλ μαντινάδα:

Οσο βαρουν τα σίδερα, βαρουν τα μαυρα ρουχα
γιατι τα φορεσα κι εγω για μιαν αγαπη πουχα.

ΣΥΓΓΕΝΙΚΑ

Την βάρα την αναφέρει ο Βιτρούβιος ως vara και οι  μεταγενέστεροι ως vasa ή vasi. Αναφέρεται μαλλον μονον για τους ολκούς και κατα τον Κοτσοβίλλη 637 προφέρεται βάζια.

Η ριζα βαζ vas ειναι αυτη που δινει το vasellum = πλοίο.

Ειναι λεξη της λαικης λατινικης και παλι σημαίνει το βάζο (αγγείο, δοχείο, μπώλ) και λογω ομοιοτητος και το πλοιο. Η συνεκδοχή (εκ του όλου το μέρος) ομως ειναι λίγο τραβηγμένη. Δηλ. απο το πλοιο να ονομασθει το ξυλο.

Αγγειο=vaso ο ανατομικος ορος αγγειο. Vascular dicease = αρτηριακή νόσος.

Το ρ. βαζω = θέτω, βαλλω, τοποθετω ετυμολογειται απο το αρχ. βιβαζω που σήμερα απαντά μονον στά σύνθετα (αναβιβάζω, καταβιβάζω αλλα και κατεβαζω. διαβάζω).

Προτεινω την εξης ερμηνεία βάζι< απαρ. βαζειν<βιβάζειν (οπως το φαϊ απο το φαγείν, το φιλί απο το φιλείν), το βαζι ειναι αυτο που βάζεις για να στηρίζεις το πλοιο. Κατοπιν το περασαν για ουσιαστικο ουδετερο και προεκυψε ο πληθυντικος τα βαζα.

Το vaso σημαινει καποιο περιέκτη οπως βαζο γλυκου, λουλουδιων κλπ που δεν δικαιολογει αυτή την χρήση.

 

 

 

ΦΡΑΣΕΙΣ

Το βάρα το εχω ακουσει να συγχέεται μέ το βάρδα = προσεχε: Βαρα μην σε παρουν ειδηση αντι του ορθου βαρδα μη σε παρουν ειδηση.

Η παρανόηση οφείλεται στο οτι και η βαρα θελει προσωχη νια να αποφύγουμε την προσκρουση.


το πλοίο πέφτει απο τα βάζα = καθελκύεται.

1571. Αϋγουστο μήνα, 15. Μπόργκο ντελλα Μαρίνα ντέλ Τζάντε.

Σήμερο, ήμερα Τετράδη, φέστα τσή Άσσονντσιόνε και εις τό εμπροσθεν του σπιτιού μου ( σκοντράδα Οδηγήτρας ) ευρισκόμενο καρνάγιο, επεσε από τά βάζα ή παρόντος λίμπρου μνημονευόμενη γαλέρα « Βιτσεντίνα ».

239.45


"Κατσε κατω απο τήν μπάρα". Φραση που απευθυνθηκε στον νυν Βουλευτή επικρατειας του ΠΑΣΟΚ Πυρρο Δημα κατα την κατάκτηση του χρυσου μετάλλιου της αρσης βαρων στους Ολυμπιακους του 2004.

Υπαρχουν πολλες φρασεις απο το ρ βαρώ και οχι απο την βαρα.

 

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ  
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ  
ΠΑΡΑΓΩΓΑ

Μπάρα, ακρόμπαρο, μπαρ> μπαρμαν, μπαρόβιος

ακρόμπαρο είναι ουσιαστικά αυτό που γεφυρώνει τις πλήμνες των εμπρός τροχών με το σύστημα διεύθυνσης. Ανάλογα με την περιστροφή του τιμονιού η κρεμαγιέρα μετακινείται δεξιά ή αριστερά και τα ακρόμπαρα στρίβουν ανάλογα τον κάθε ένα από τους εμπρός τροχούς.

ΣΧΟΛΙΑ

Η προφορά του γράμματος βήτα ως b μπ απο τους αρχαίους Ελληνες εξηγει για το πως η βάρα εγινε μπάρα, τα βάνδα εγιναν μπάντα κλπ

βλ. Προφορά των συμφωνικών φωνημάτων

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

239 Διον. Ρώμα - Ο Σοπρακόμιτος

ΑΡ. ΛΗΜΜΑΤΟΣ