Ετυμολογία του ονόματος & επωνύμου ΛΑΣΚΑΡΗΣ ή ΛΑΣΚΑΡΙΣ

4 ετυμολογικες θεωριες εχουν εμφανισθει:

Απο το αρχαίο ρήμα λάσκω

Επι ανθρωπων σημαίνει: φωναζω, ανακοινωνω, Συνακόλουθα ο λάσκων ειναι ο φωναζων, ο κρακτης ο κηρυκας. λασκων>λασκωνάρι[ο]ς>λασκάρι[ο]ς>λασκαρις>Λάσκαρης

Ὀρέστης
βοὰν δ᾽ ἔλασκε τάνδε, πρὸς γένυν ἐμὰν
τιθεῖσα χεῖρα: Τέκος ἐμόν, λιταίνω: παρῄδων τ᾽ ἐξ ἐμᾶν
ἐκρίμναθ᾽, ὥστε χέρας ἐμὰς λιπεῖν βέλος.

Ευριπίδου "Ηλέκτρα", ed. Gilbert Murray, vol. 2. Oxford. Clarendon Press, Oxford. 1913.

Είναι δική μου υποθεση. Στα λεξικα δεν φαίνονται καταγραμμένα παραγωγα ουσιαστικά. Πάντως θεωρω σχεδόν βέβαιο οτι το επώνυμο Λάσκος προέρχεται απο την μετοχη "λάσκων"

Απο το ιταλικο lasciare

Που σημαίνει χαλαρώνω αλλα και αφήνω και με την εννοια του επιτρεπω. Προφέρεται λασιάρε με δασύ "σ". Ο Ρωμιός αναγνωστης ομως, που δεν γνωριζει την Ιταλικη, το προφέρει λασκάρε ή λάσκαρε. Ετσι λέμε και σήμερα "λάσκαρε το λουρι", καποια "βίδα του λασκάρησε". Υποθετω πως απο αυτη τη ριζα δοθηκε και το παρατσουκλι λασκάριος > λασκαρι[ο]ς> λασκαρις> λασκαρης (δηλ. αυτός που λασκάρει κατι. Πιθανον να σημαινε την ειδικοτητα ναυτη ή μαστορα που λασκαριζε τα πανια ή τα σχοινια καποιου μαγκανου ή καπαιου που ειχει την εξουσια να επιτρεπει κατι.

Οι Ιταλοι λένε lasci perdere (αστο να παει), lasciate ogni speranza o voi chi entrate - Οσοι περνατε αφηστε την καθε ελπιδα, (Dante Aligheri - Comedia Divina), lasciatemi cantare Αφήστε με (επιτρεψτε μου) να τραγουδήσω.

Απο το καπαδοκικό "Δάσκαλης"

Δηλαδή Δάσκαλος. Θεωρία Καθ. Φ. Κουκουλέ. Αρκετά αστηρικτη και πολυ τραβηγμένη.

Από το Περσικο Lascar

Το όνομα σημαίνει δυνατός (πηγή: http://www.bulgarmak.org/emperors.htm)

Από το Ποντιακό "Λάσκομαι"

Η εκδοχή αυτή, προκύπτει απο προσωπική μου έρευνα, και είναι αρκετά βάσιμη γιατί:
  1. Ο Εύξεινος Πόντος υπήρξε πεδίον δόξης λαμπρόν για τους δάφορους Λασκάρηδες, παλαιοτέρους και νεωτέρους, του γράφοντος συμπεριλαμβανομένου.
  2. Υπάρχει πλήθος παραγώγων και συγγενικών λέξεων.

Αντιγράφω απο το "ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΠΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΥ" του Άνθιμου Παπαδόπουλου πρώην διευθυντού του Ιστορικού Λεξικού της Ακαδημίας Αθηνών, [136],Τόμος Α Σελ. 515:

λάσκεμα τό, Σεμ. λάσκεμαν Τραπ. Χαλδ. Από τό ρ. λάσκομαι. Συνών. του προηγουμένου. λασκίζω κοιν. Άόρ. ελάσκιξα. Προστ. λάσκιξον. Άπό τό ρ. λάσκομαι ύποχωρητικώς κατά τό άντίστροφον σχήμα λαΐσκομαι - λαΐζω, χωρίσκομαι - χωρίζω κττ.
1) Περιάγω τινά είς περίπατον : Λασκίζω τό μωρόν.
2) Περιάγω τινά σιγά πρός έξίδρωσιν: Λασκίζω τ' άλογον.

λασκίον τό, Χαλδ. λασκίο Σεμ. λασκίος ό, Χαλδ. Άπό τό ρ. λασκίζω και τάς κατ. -ίον -ίος.
1) Τό νά περιφέρεται τις άεργος.
2) Περίπατος.

λάσκομαι Κοτ.Οίν. λάσκουμαι Κερ.Σάντ. Τραπ. λάσκουμαιν Νικ.Χαλδ. Άόρ. ελάσια. Άπό τό άρχ. αΛάομα.^περιπλανώμαι, περιφέρομαι κατ' έπίδρασιν και του ήλάσκω, Διά τό τελικόν ν του τύπου λάσκονμαιν Ιδ. Είσαγωγ. σελ. ζ.
1) Περιφέρομαι άεργος : Φρ. Λάσκουμαι και πορπατώ.
2) Κάμνω περιπάτους, περιοδεύω : Ασμ. "Και 'ς σα ραχία λάσκονμαι και 'ς σά κοιλάδα μένω" (ραχία=ράχες=ορη).

λασόμενος ό, Κοτ. λασούμενος Τραπ. λασούμενον τό, Κοτ.Σάντ.Χαλδ, Άπό τό ήλασα άόρ. του άρχ. ελαυνω. Τό ζωον όνος (ως τό κατ' εξοχήν έλαυ-νόμενον).

λασούρα ή, Σάντ. || Άπό τό ούσ. λασίον. Γυναίκα περιφερόμενη όλην τήν ήμέραν είς τους δρόμους.

λασουρέας έπίθ. Σάντ. Άττό τό ούσ. λασούρα και τήν κατ. -άας. Ό άρεσκόμενος εις τους περιπάτους.

Η χρηση διατυπώνεται γλαφυρά στον παρακάτω παροιμιομυθο ("Σάββα Πορφ. Παπαδόπουλου [138] "ΜΝΗΜΕΙΑ ΛΟΓΟΥ ΣΤΗΝ ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟ" Τομ. Α παροιμ. 380.

Τον Μαλαστρατίνον είπαν ατον «η γαρή σ' πολλά λάσκεται». Εείνος πα είπεν «σ' εμέτερα ξάι 'κ' έρται, πώς λάσκεται πολλά;»
[Είπαν στον Νασρεδίν Χότζα «η γυναίκα σου πολύ γυρνάει από δω κι από κει». Κι εκείνος είπε «σ' εμάς δεν έρχεται καθόλου, πώς γυρνάει πολύ;»)
(Καρακ. Καρς, Παπαδόπουλος Σ. Π., ΑΠ. 41, 149 αρ. 79)

Ένας από τους σπιρτόζους ποντιακούς μυθοδιάλογους με ήρωα τον Νασρεδίν Χότζα. Αρνούμενος την κατηγορία ότι η γυναίκα του πολύ περιφέρεται (από σπίτι σε σπίτι) με το επιχείρημα ότι στο δικό τους σπίτι καθόλου δεν έρχεται, έμμεσα ομολογεί ότι όντως η κατηγορία είναι αληθινή. Λέγεται για κείνους που ο τρόπος διατύπωσης τους αίρει την άρνηση τους.

Επώνυμο ή προσωνύμιο;

Επώνυμο Αυτοκρατόρων

Ο Θεόδωρος Λάσκαρης ήταν ο πρώτος αυτοκράτορας της Νίκαιας (1204-1222). Ήταν στρατιωτικός και γαμπρός του αυτοκράτορα Αλεξίου Γ΄ Αγγέλου (1195-1203). Γεννήθηκε γύρω στα 1175 και, όντας μέλος επιφανούς οικογένειας του Βυζαντίου, προωθήθηκε γρήγορα σε υψηλά στρατιωτικά αξιώματα, στα οποία και διακρίθηκε για την γενναιότητα και τις ικανότητές του. Το 1204, την παραμονή της πτώσης της Κωνσταντινούπολης από τους σταυροφόρους κατά τη Δ' Σταυροφορία και ενώ ο Αλέξιος Ε΄ Μούρτζουφλος είχε εγκαταλείψει την Πόλη, ο λαός εξέλεξε ως αυτοκράτορα τον αδελφό του Κωνσταντίνο. Οι συνθήκες όμως οδήγησαν στη φυγή των Λασκαριδών από την Πόλη και τη διαφυγή τους στη Μικρά Ασία. Εκεί την ηγεσία της αντίστασης ανέλαβε ο Θεόδωρος, ο οποίος αφού κατάφερε να επιβληθεί στους Μικρασιάτες μεγιστάνες άρχισε τον πόλεμο κατά των Σταυροφόρων, των συμμάχων τους Σελτζούκων Τούρκων και των αυτοκρατόρων της Τραπεζούντας. Μεταξύ των προσφύγων από την Πόλη συγκαταλέγονταν και ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως με πολλούς κληρικούς, έτσι γύρω στο 1208 στέφθηκε αυτοκράτορας. Οι επιτυχίες του, καθώς και τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι Λατίνοι στα Bαλκάνια από τους Βουλγάρους οδήγησαν τελικά στην υπογραφή συνθήκης ειρήνης το 1214 στο Nυμφαίο, με βάση την οποία οι Λατίνοι περιορίζονταν σε μια στενή λωρίδα στη βορειοδυτική Μικρά Ασία. Τα επόμενα χρόνια ασχολήθηκε με την οργάνωση του κράτους του, την ενίσχυση της οικονομία και του στρατού πάνω σε υγιείς βάσεις και την προετοιμασία της επιστροφής στην Κωνσταντινούπολη. Πέθανε το 1222 αφήνοντας ως διάδοχό του τον γαμπρό του, Ιωάννη Γ' Δούκα Βατάτζη.

Ο Θεόδωρος Β' Λάσκαρης ή Λάσκαρις (συχνά αναφέρεται ως «Θεόδωρος Β' Δούκας Λάσκαρις») γεννήθηκε το 1222 μ.Χ. στη Νίκαια και ήταν αυτοκράτορας της Νίκαιας από το 1254 έως το 1258, οπότε και πέθανε. Πίνακας περιεχομένων [Απόκρυψη] Ο Θεόδωρος Β΄ Λάσκαρης ήταν γιος του Ιωάννη Βατάτζη και της Ειρήνης Λάσκαρη, και εγγονός του Θεόδωρου Α' Λάσκαρη, δημιουργού του κράτους της Νικαίας. Κληρονόμησε μια πολύ δυνατή αυτοκρατορία, και το ίδιο δυνατή την παρέδωσε στους διαδόχους του. Ήταν πολύ μορφωμένος, και είχε πλούσια φιλοσοφική και θεολογική κατάρτιση. Δάσκαλοί του ήσαν οι Νικηφόρος Βλεμμύδης και Θεόδωρος Ακροπολίτης. Ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για το θέμα της εκπαίδευσης, και ίδρυσε βιβλιοθήκες και σχολεία. Από στρατιωτικής απόψεως, έκανε δυο δύσκολες αλλά νικηφόρες εκστρατείες κατά των Βουλγάρων, οι οποίοι μετά το θάνατο του Βατάτζη προσπάθησαν να ανακαταλάβουν περιοχές της Μακεδονίας και Θράκης που είχε απελευθερώσει από αυτούς ο Βατάτζης. Φρόντιζε να κλείνει τα ανοιχτά μέτωπα με διπλωματικές μεθόδους. Όταν πάντρεψε την κόρη του με το γιο του δεσπότη της Ηπείρου, του παραχωρήθηκαν το Δυρράχιο και τα Σέρβια. Επίσης βοήθησε το σουλτάνο του Ικονίου, τον οποίο απειλούσαν οι Μογγόλοι, και παράλληλα δέχθηκε μογγολική πρεσβεία στην Αυλή του με μεγάλες τιμές. Καθώς επεδίωκε τη βοήθεια του Πάπα Ρώμης για ν' ανακαταλάβει την Κωνσταντινούπολη, επανέλαβε τις διαπραγματεύσεις για την ένωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας με την Ρωμαιοκαθολική, όμως αργότερα τις διέκοψε. Στον κοινωνικό τομέα, υποστήριξε ιδιαίτερα τους χωρικούς και τους αστούς, και προώθησε ικανά άτομα από αυτές τις τάξεις σε ανώτερα αξιώματα, προκαλώντας έτσι την αντίδραση των μελών της αριστοκρατίας, η οποία σταδιακά στοιχίστηκε γύρω από τον Μιχαήλ Παλαιολόγο. Υπήρξε ιδιαίτερα ευσεβής και θρησκευόμενος. Πάσχοντας από επιληψία βαριάς μορφής αδυνατούσε να ασκεί τακτικά τα καθήκοντά του και με το πέρασμα του χρόνου η επιδείνωση της υγείας του, του προκαλούσε έντονες εμμονές, στρέφοντας πολλούς υψηλόβαθμους αξιωματούχους εναντίον του. Πέθανε στο Νυμφαίο το 1258 σε ηλικία 36 ετών από βαρειά ασθένεια. Πεθαίνοντας άφησε διάδοχο τον μόλις 7 ετών γιο του Ιωάννη Δ΄. Σαν κηδεμόνα άφησε τον πρωτοβεστιάριο Γεώργιο Μουζάλωνα, άτομο ταπεινής καταγωγής, προκαλώντας την αντίδραση της αριστοκρατίας. Τελικά ο Γεώργιος θα δολοφονηθεί από επίθεση στρατιωτών, που υπηρετούσαν σε σώμα που διοικητής του ήταν ο Μιχαήλ Παλαιολόγος, ο οποίος θα επιβληθεί ως κηδεμόνας του νεαρού αυτοκράτορα, γεγονός που θα σημάνει την αρχή του τέλους της δυναστείας των Λασκαριδών.

ΦΕΡΩΝΥΜΟΙ

Ποιητης

Χρίστος Λάσκαρης

Τα μόνα βιογραφικά στοιχεία που ξέρω για τον ποιητή είναι ότι γεννήθηκε το 1931 στην Ηλεία, σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία Τριπόλεως και εργαζόταν ως αυτοκινητιστής στην Πάτρα.

Εργα

Ποιητικές συλλογές Ποιήματα 1965-1978, Μεταξάς-Μητρόπουλος, 1979 Να εμποδίζεις τις σκιές, Διαγώνιος, 1982 Να τελειώνουμε!, Διαγώνιος, 1986 Σύντομο βιογραφικό, Διαγώνιος, 1991 Ποιήματα 1965-1991, Μπιλιέτο, 1995 Τέλος του προγράμματος, Μπιλιέτο, 1997 Δωμάτιο για έναν, Γαβριηλίδης, 2001 Ποιήματα, Γαβριηλίδης, 2004

Στιχουργός

Νίκος Λάσκαρης

Ενα απο τα έργα του είναι το "Κέρνα κέρνα" από την οπερέττα εις πράξεις τρείς "Η Κυρίες του Παξίμ". Παράφραση του "Μαξίμ". Η λέξις προέρχεται από τα παξιμάδια των μνημοσύνων και των κηδειών που έκλεβαν οι μικρές πόρνες. Από εκεί βγήκε και το όνομα και το τραγουδάκι του 1930 η παξιμαδοκλέφτρα

Λασκαρίνα

Συναντάται μόνον η Λασκαρίνα η Μπουμπουλίνα

... και η εμη Μετριότης : Λασκαρης Στουγιαννίδης εξ Αμισού Πόντου έλκων το γένος.